Sensör Ömrü

Gaz dedektörlerinin gerçekleştirdiği kritik işlevler nedeniyle her zaman doğru çalıştıklarından emin olmak gerekir. Gazı algılayan sensörlerin belirli bir ömrü vardır ve pek çok faktör sensörlerin performansını etkileyebilir. Bu  nedenle kullanıcılar sensörlerin kullanım koşullarını yakından izlemeli ve gerektiğinde sensörleri değiştirmek için hazırlıklı olmalıdır. Elbette hala daha işlevini yeri getirebilen sensörleri erkenden değiştirmek zaman ve para kaybına neden olur.

Sensörlerin yapıldıkları andan itibaren başlayan sınırlı bir ömrü vardır. Bozucu etkiye sahip gazları içermeyen, sıcaklık ve nem kontrolü yapılan bir ortamda tutulsalar bile çalışma ilkeleri nedeniyle zamanla kullanım ömürleri azalabilir. Bu yüzden yedek parçaların uzun süre depolanması uygun değildir ve satın alındıktan kısa bir süre sonra kullanılmaları gerekir.

Peki insanları ve işletmeleri riske atmadan sensörlerinin ömrünü uzatmak için ne yapılabilir?

Sensörlerin ömrü ve performansı çeşitli faktörlerden etkilenebilir:

• Sıcaklık
• Nem
• Ortamda bulunan diğer gazlar
• Titreşim ve darbe gibi fiziksel faktörler
• Sensörün kirlenmesi veya yanlış temizlik malzemeleri ile temizlenerek zarar görmesi
• Toz, kum, yağ hatta örümcek gibi haşereler nedeniyle filtrelerin veya sinterlerin kirlenmesi, tıkanması
• Sensörün ortamda bulunan çeşitli kimyasal bileşikler nedeniyle zehirlenmesi

Sensörlerin ömrü, kullandıkları algılama teknolojisine göre değişir. Örneğin elektrokimyasal sensörler, Kızılötesi (IR) veya katalitik sensörlere göre daha kısa ömürlüdür. Ayrıca algılanması istenen gazın türü sensör ömrünü de etkiler. Genel olarak klor veya ozon gibi doğada zor bulunan gazları algılayan sensörler, karbon monoksit, hidrojen sülfür gibi daha yaygın gazları algılayan sensörlerden daha kısa ömürlüdür.

Sensörler de diğer aletler gibi kullanıma bağlı olarak aşınma ve yıpranmaya maruz kalır. Zorlu koşullarda kullanılan sensörlerin hasarlarının tespit edilmesi zordur ve tek bir nedene bağlı değildir. Bu nedenle sensörleri güvenli ve çalışır durumda tutmanın ilk kuralı düzenli bakım yapmaktır. Bakımlar fonksiyonel testleri ve  kalibrasyonu da içermelidir. Katalitik ve elektrokimyasal sensörlerin yüksek derişimde gaza maruz kalması, geri döndürülemez hasarlara neden olabilir. Ancak fonksiyonel test ve kalibrasyon sırasında kullanılan gaz derişimleri ve maruz kalma süreleri sensörlere zarar vermez. Bu nedenle fonksiyonel test ve kalibrasyon aralığını artırmanın sensöre bir zararı olmaz.

Bir sensörün arızalandığını belirlemek her zaman kolay değildir. Ancak olası bir gaz tehlikesinde çalışması beklendiği gibi çalışmadığında veya yanlış alarm ürettiğinde bozuk olduğundan şüphelenilir. Bir sensörün doğru çalıştığını bilmenin tek ve kesin yolu, fonksiyonel test ve kalibrasyon sırasında, algılaması beklenen gazı veya gazları uygulamaktır. Eğer sensör yeterli algılama yapıyorsa düzgün çalışıyor, algılamıyorsa sorunlu demektir. Bu bakımların da belirli bir program dahilinde periyodik olarak tekrar edilmesi gereklidir.

Gaz sensörü değişiminin planlanması

Sensörleri değiştirmek hem servis kesintisine neden olabilir hem de maliyetlidir. Bu yüzden sensörleri olabildiğince  uzun çalıştırmak amaçlanır. Ancak kullanım ömrü ve bakım konusunda bir plan yapılmadığında, dedektörler düzgün çalışmayabilir ve çalışanlar veya tesisler tehlikeye maruz kalabilir. Sensör bozulduktan sonra acele onarım yapmak da yüksek maliyetler ödenmesine yol açar. Planlama yapmak sistemin sürekli düzgün çalışmasını sağladığı gibi hem zamanında onarım yapılmasını hem de malzeme tedariki ve fiyatla ilgili sorunların uygun bir şekilde çözülebilmesini sağlar.

Sensör değişim zamanını tahmin etmek ve planlamak için kullanıcılar, sensörlerinin performansını etkileyen faktörleri dikkatle izlemelidir. Bunlar kullanılan cihazların özelliklerine olduğu kadar, işletmede yapılan düzenli test ve kalibrasyon bilgilerine dayanır. Örneğin bir patlayıcı gaz dolum tesisinde dolum yapılan alanda yer alan dedektör, boruların olduğu alandakilerden daha fazla gaza maruz kalır ve ömrü diğerine göre daha çabuk dolacaktır. Yine aşırı yüksek konsantrasyonda gaza maruz kalan dedektörlerin bu olaylardan sonra kontrol edilerek en kısa sürede sensörlerinin değiştirilmesi gerekebilir. Ortama dair bu tür bilgiler bakım ekiplerinin nasıl davranacağını belirler. Periyodik olarak yapılan bakımlarda gözlemlenen sapmalar, kalibrasyonlarda gözlemlenen işaret kayıpları bakım ekiplerinin planlama yapmak için kullanacağı işletmeye özgü önemli verilerdir.

Sensörlerin de bir beklenen ömrü ve garanti süresi vardır. Bu bilgiler planlama yaparken dikkate alınmalıdır. Ancak asıl belirleyici olan sensörlerin nasıl kullanıldığıdır. Zira sensörlerin kullandığı algılama teknikleri ve malzemeler belirli bir reaksiyon süresinden sonra tükenecektir. Bu miktarın nasıl kullanıldığı da çok fazla değişkene bağlıdır. Dedektörlerin yakından takip edilmesi ve düzenli bakımının yerini hiçbir şey tutamaz. Bunlar yapıldığında, gaz dedektörü sensörleri daha uzun süre düzgün biçimde çalışabilmektedir.

Prosense, algılama tekniği ve algılanacak gaza göre mümkün olan en iyi sensör çözümlerini kullanmaya odaklanır. Ayrıca dedektörlerin bakımı ve kalibrasyonunu, cihazların ömrünü uzatacak ve düzgün çalışmasını sağlayacak teknikleri kullanarak gerçekleştirir. Bir üretici olarak binlerce sensörün davranışları ve bozulma belirtileri hakkında kullanışlı bilgilere sahibiz. Bu bilgi ve tecrübemizi insanların ve tesislerin güvenliğini sağlamak için kullanıyoruz.