Endüstriyel Tesislerde Gaz Algılama Sistemleri
Endüstriyel Tesislerde Gaz Algılama Sistemleri
Gazların endüstride kullanımının artması, gazlardan kaynaklanan risklere dair önlemler alınmasını zorunlu kılmaktadır. Proses sürecinde kullanılan çeşitli gazlar zehirlenme ve yanma/patlama tehlikeleri oluşturur. Bu tehlikeleri kontrol altında tutmak için gaz algılama sistemleri kullanılmalıdır. Bir gaz algılama sistemi, olası tüm tehlikeleri algılayabilmeli ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için zamanında uyarı vermelidir.
Algılama teknolojisi
Bir gaz algılama sisteminin performansı aşağıdaki unsurlara bağlıdır:
Seçilen algılama teknolojisinin uygunluğu.
Dedektörlerin sayısı ve yeri.
Çevre koşulları.
Sistemin uygun şekilde tasarlanabilmesi için, sistem performansı her bir işlem biriminde olası tehlikeler göz önüne alınarak tanımlanmalıdır. Uygun tasarım yapmak için işlem süreçleri ve algılama teknolojileri hakkında derinlemesine bilgi gerekir. Ayrıca dedektörlerin mekanik ve elektriksel özellikleri, monte edilecekleri ortam ve konuma uygun olmalarını sağlamak gereklidir. Kullanılacak teknolojilere karar verirken olası yanlış alarm potansiyelini değerlendirmek önemlidir. Yanlış alarmlar acil kapatmaları tetikleyebileceğinden işlem sürekliliği açısından sorun oluşturacaktır. Yanlış alarmların ve istenmeyen aktivasyonların olasılığını azaltmak için performans sertifikalı algılama sistemleri uygun şekilde kurulmalıdır.
Dedektör gereksinimleri
Tesiste kullanılan gazlar, gazların özellikleri ve kullanım biçimlerine bağlı olarak çeşitli tehlikeler oluşabilir. Örneğin doğalgaz çıkarılırken H2S gazı ile de karşılaşılır ve H2S özellikle zehirli bir gazdır. Bu durumda hem yanma/patlama hem de zehirlenme tehlikesini gözetecek biçimde dedektörler seçilmelidir. Ayrıca H2S pelistör/katalitik sensörlerin ömrünü ve performansını olumsuz etkileyeceğinden yanıcı gazlar için IR sensörleri tercih edilmelidir. Tesis içinde prosesin parçası olarak ısıtma ve soğutma işlevleri için çeşitli sistemler kullanılabilir. Bu durumda tüm bu sistemlerin özelliklerini gözeterek tasarım yapmak gerekir. Genellikle yanma/patlama tehlikesi asıl sorun olarak düşünülür. Örneğin soğutucularda kullanılan Freon, pentan, amonyak, A2L sınıfı gazlarının hepsi farklı özellikler taşır ve her biri için kullanılacak teknoloji ve algılama aralığı farklıdır. Bir tesiste birçok potansiyel sızıntı noktası ve bunlara bağlı olarak zehirlenme, yanma, patlama tehlikesi vardır. Süreçlerde kullanılan cihazların kullandıkları gaz tipine ve çalışma ilkelerine uygun olacak biçimde çeşitli teknolojilerin ve dedektörlerin kullanılması gereklidir.
Yedekli sistemler
Eğer kullanılan sistem bileşenlerinin arızası güvenliği veya üretimi etkileyecekse, bu bileşenlerin yedekli kullanılması getireceği ek maliyete rağmen uygun bir çözüm olabilir. Örneğin, bir tesiste her bir işlem ünitesi için ayrı izleme sistemleri kullanılıyorsa bu sistemlerde oluşabilecek arızalar tüm tesisi etkilemeyebilir. Ancak, yangın ve/veya gaz algılama sistemi tüm tesisi yönetiyorsa, arıza tesis genelinde üretim kaybına yol açacaktır. Ayrıca Tesisin bulunduğu coğrafya ve ortam koşulları da dikkate alınmalıdır. Örneğin, hava akımlarının yönü biliniyorsa bir bölgeye belirli aralıklara (5m, 10M) iki dedektör konup bunların oyama yaparak alarm vermesi sağlanabilir. Bir dış ortam söz konusu ise alarm vermek için her iki dedektörle de bağlantı kurmak aslında büyük bir gaz bulutu gerektirebilir. Bu durumda alarm seviyesi %20 LEL'den daha düşük tanımlanır ve 5 m arayla iki gaz dedektörü oylama yapacak biçimde kullanılabilir.
Entegrasyon
Gaz algılama sisteminin etkin bir şekilde çalışabilmesi için bir tehlike anında güvenliği sağlayacak olan tüm bileşenler ile uyumlu ve birlikte çalışması gereklidir. İyi bir kontrol sistemi, tehlikeleri güvenilir bir şekilde tespit edebilmeli, sesli ve görsel alarmlar verebilmeli ve her bir tehlikenin yerini gösterebilmelidir. Tesislerin uzaktan izlenebilmesine olanak sağlayan bilgisayarlı otomasyon olanakları da giderek önem kazanmaktadır.
Kurallar ve standartlar
Bir gaz algılama sistemi dünyanın neresine kurulursa kurulsun, tüm geçerli kural ve standartlara uygun olarak tasarlanmalıdır. Sistemlerin uyumlu olması ise kullanılan ciharların da bu standartları gözeterek üretilmiş olmasına ve gerekli sertifikalara sahip olmasına bağlıdır.
Prosense endüstri standartlarını ve endüstriyel süreçleri yakından takip ederek tesislerin güvenliği için gereken teknolojileri üretmektedir. Ürünleri uluslararası saygınlığı olan kurumlarca belgelenmiştir. Her tesisin kendine has özellikleri olduğunu bilerek ve hiçbir tesisin aynı olmadığını bilerek hareket eden ekibiyle sizlere her alanda en doğru ve yetkin çözümleri sunmak için çalışmaktadır.